In de Paasweek van 2018 – zondag 25 maart tot en met zondag 1 april – vielen er in Spanje 26 verkeersdoden. Daar niet bij opgeteld is de Indische olifant die aan een hartaanval op de A30 bij Pozo Canada in de provincie Albacete overleed. De vrachtwagen met vijf circusdieren kapseisde bij een inhaalmanoeuvre en kwam dwars op de weg te staan. Terwijl door de brandweer het dode dier in een container werd getakeld liepen de andere olifanten, geschaafd en gebutst, op de vluchtstrook en in de ruimte tussen de rijbanen rond.
Het landschap begon met hun aanwezigheid op woeste grond begroeid met struiken en stug gras te lijken. De voorwereldlijke aanblik van de grote dieren met hun kenmerkende trage motoriek – ze bewegen door hun massa als in slow motion – deed je het asfalt, de vangrail en de rijdende voertuigen vergeten. Van hun aanwezigheid ging een voornaam gezag uit. De Spaanse weggebruikers werden geduld in een regime dat de grote dieren toebehoorde. Het leek op een revanche die gerechtvaardigd was.
Het contrast op de A30 was groot en daarom voor de verhoudingen tussen mens en dier veelzeggend. De dieren zijn voor het circus gedomesticeerd en voor hun voedselvoorziening volledig van ons afhankelijk. Het is een absurde vraag wat ze gedaan zouden hebben als zij hadden kunnen kiezen. Van grote roofdieren is bekend dat zij 98% van hun tijd slapend doorbrengen, wat al snel tot de veronderstelling leidt dat zij de 2% overige activiteit voor meer gemak zouden willen inruilen.
Het is casuïstiek in menselijke termen. Noodgedwongen, want er zijn geen andere; niemand weet namelijk hoe het is om een bonobo of olifant te zijn. Het toekennen van menselijke eigenschappen aan planten en dieren lijkt ooit begonnen als sprookje en als een grap, maar het is intussen serieuze wetenschap geworden. Binnenkort worden er namens de dieren rechten opgeëist. De rangorde van mens & dier in de schepping krijgt dan het karakter van een wedstrijd, de winnaar verwerft een plaats en de verliezer krijgt die niet. Het gaat om de verovering van ruimte. Voor iemand die antropomorfisme serieus neemt staat er met andere woorden heel wat op het spel.
